Een brief van overzee leest altijd anders dan een ordinaire mail van de om de hoek. Mijn moeder stuurde me in Spanje altijd lichtblauwe luchtpostbrieven. NIet dat het nodig was, maar ze vond het mooi. Net als ik, hield ze van de romantiek van Juan de postbode die helemaal naar de stad moest rijden voor haar brief, mij dan op zijn brommer of ezel kwam uitnodigen in het postkantoortje van zijn moeder, waar die blauwe brief lag. Juans moeder die mij vervolgens vroeg om haar de brief voor te lezen al verstond ze er niks van.
Een blauwe luchtpostbrief was als een geschenkje uit de lucht, een cadeautje van een plek waar ik me soms heel ver vandaan voelde. En niet alleen voor mij, ook Juan, zijn oude moeder en de vrouw van de bakker hadden een goeie dag als ik een blauwe enveloppe kreeg.
De kleine bolle letters, die naarmate de brief vorderde minder witruimte kregen in de breedte en van het papier afglipten op het einde van de te lange zinnen. Het knisperende papier als je de envelop voorzichtig openvouwde. Soms meende ik zelfs de geur van mijn ouders huis in het papier te ontwaren. Er zat een zekere tederheid in een luchtpostbrief.
De onderwerpen waren koetjes, kalfjes, soms een geboorte, een dode en meestal eindigend met ”het gaat hier zijn gangetje”. Er waren geen diepe analyses, geen vragen, maar een volledig gedetailleerde omschrijving van de verzamelde levens van mijn zussen, broer, ouders, buren, kleinkinderen of soms zelf mensen die ik niet eens meer kende.
Zo’n brief was mijn substituut voor het normale familieleven dat ik in de afgelegen bergen niet leefde. Zo’n brief waren 30 kopjes koffie met mijn moeder aan de keukentafel, 15 ritjes van Venlo naar Blerick. 100 diepe zuchten. 15 zachte zoenen op mijn wang als ik weer wegging. 15 kopjes soep. 15 x ben je wel voorzichtig?
De mooie blauwe ogen –dezelfde kleur als het luchtpostpapier – en de kleine oude hand van Catalina als ze met een plechtig gebaar de brief voor me neerlegde. Cuentame! Zei ze, terwijl ze twee kopjes cola-cao maakte en het vel van de melk voor me eraf roerde. En ik las voor, in het Nederlands, over hoe mijn moeders leven haar gangetje ging, inclusief geboortes, af en toe een dode en een oninteressant verhaal over iemand die ik niet meer kende.
Al verstond Catalina er niks van, ze pinkte altijd een traantje weg tegen het einde.
Als ik wegging gaf ze me twee zachte zoenen op mijn linkerwang.
En zo keerde ik terug naar onze vallei, met een blauwe brief vol tranen en een onbestemd gevoel dat tussen heimwee en weemoed hing.
We digitaliseren. En dat is mooi, maar nu ik een oude luchtpostbrief van mijn moeder in mijn handen heb, voel ik weer dat onbestemde: tussen heimwee en weemoed. Mijn moeder en ik. Samen waren we de allerlaatste luchtpostpenvriendinnen.
